توالت در گذر تاریخ ، از پیشرفت باستانی تا کثیفکاری قرون وسطایی!
تاریخ انتشار: ۱۳ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۶۰۲۷۶
به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما ، وجود سیستمهای مناسب فاضلاب مسئلهای بزرگ و تاریخی در حوزۀ سلامت و بهداشت بشر بوده و هنوز هم هست.
شاید عجیب به نظر برسد، اما بر طبق گزارش سامان ملل، در حال حاضر حدود ۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون نفر در سراسر دنیا از دسترسی به سیستم فاضلاب سالم و مناسب محروم هستند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
بدون سیستم فاضلاب، بیماریهای مختلف از طرق مختلفی مثل آب آشامیدنی منتشر میشوند و این به نوبۀ خودش به تعداد زیادی مرگ و میر در هر سال منجر میشود. به خاطر لزوم توجه به این موضوع بوده که سازمان ملل روز ۱۹ نوامبر (۲۸ آبان) را روز جهانی توالت نامیده است.
اما مسئلۀ توالت یک مسئلۀ امروزی نیست. تاریخچۀ تحول توالت در اروپا هم برای خودش ماجراها و نقاط عطف جالبی دارد. انسان از هزاران سال قبل به این نکته آگاه بوده که فضولاتش را باید به شکل مناسبی از خودش دور کند.
پیشرفتهای باستانی در ساخت توالت
سومریها در حدود ۳ هزار و ۵۰۰ سال قبل در بینالنهرین قدیمیترین توالتی را ساختند که تا به امروز شناخته شده است. توالتهای آنها در واقع حفرههای عمیقی بود که لولههای سفالی روی آنها قرار داده شده بود. در بابل و آشور هم توالتهایی تقریبا با همین شکل وجود داشت.
اما در یونان و روم باستان بود که توالتهای عمومی با کانالهای فاضلاب ساخته شدند. ثروتمندان رومی حتی در خانههایشان توالتهای شخصی هم داشتند. اما از توالتهای عمومی معمولا همزمان ۵۰ یا ۶۰ نفر میتوانستند استفاده کنند. این توالتها خیلی وقتها محل بحثهای شغلی و خرید و فروش هم بودند!
کثیفکاری قرون وسطایی
بعد از زوال امپراطوری روم، این توالتهای مهندسیساز و پیشرفته هم از صفحۀ روزگار محو شدند. مردم اروپا در قرون وسطی حتی در قصرها از سوراخهایی که در دیوار ایجاد شده بود برای اجابت مزاج استفاده میکردند. حالا این فضولات هر جایی ممکن بود بریزد؛ در آب جاری، در خندقهای اطراف قصرها، روی زمین یا هر جای دیگر. به همین خاطر بود که همهگیریهای طاعون، وبا و حصبه در این دوران به تکرار اتفاق میافتادند.
قرون ۱۷ و ۱۸؛ ظاهر زیبا و بوی گند!
مدتهای طولانی و حتی تا قرن هیجدهم وضع در اروپا به همین منوال میگذشت و خیلی از مردم خودشان را در اصطبل یا مزرعه راحت میکردند! حتی اشراف اروپایی مثل پادشاه فرانسه هم خیلی اهمیتی به بهداشت نمیدادند. با اینکه کاخ ورسای نزدیک به ۲۰۰۰ اتاق داشت، اما تنها یک توالت در این کاخ موجود بود. در عوض در اتاقهای دیگر افراد در داخل ظرفهای مخصوص کار خودشان را میکردند و بعد هم این ظرفها را از پنجره تخلیه میکردند!
قرن ۱۹ و ظهور توالتهای سیفوندار
بالاخره در اواسط قرن نوزدهم بود که توالتهای سیفوندار در اروپا رایج شدند. الکساندر کامینگز انگلیسی در قرن هیجدهم با اضافه کردن یک لولۀ تخلیۀ منحنی، توانست از بازگشت بوی بد به داخل توالت جلوگیری کند. این اختراع در قرن نوزدهم راه را برای شکلگیری توالتهای سیفوندار هموار کرد. همچنین در این دوره با گسترش سیستمهای تصفیۀ فاضلاب از طریق گیاهان، بالاخره رودخانههای اروپا از شر فضولات انسانی خلاص شدند.
اما هنوز هم در خیلی از نقاط دنیا مثل کشورهای مرکز آفریقا و جنوب آسیا، سیستمهای بهداشتی توالت وجود ندارد. بیماریهای حاصل از این فقدان خیلی سریع در این مناطق منتشر میشوند و تقریبا ۵۰۰ هزار کودک زیر پنج سال در هر سال فقط به خاطر اسهال ناشی از آلودگی آبها از دنیا میروند. شاید توالت بخش کوچکی از خانههای ما باشد، اما این یک مسئلۀ بزرگ و تاریخی برای سلامت و بهداشت در زندگی بشر بوده است.
منبع: خبرگزاری صدا و سیما
کلیدواژه: توالت ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.iribnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری صدا و سیما» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۶۰۲۷۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ساخت یک شهرک جدید؛ تهدیدی برای شهر باستانی جیرفت!
جمعی از فعالان و دوستداران میراث فرهنگی اطلاع دادند: فاز نخست تسطیح اراضی برای احداث «شهر نوین جیرفت» به مساحت ۲۱۶ هکتار چند روزی است در غرب مجموعه باستانی «دقیانوس» شروع شده است. این شهرکسازی درست در میان آثار و بقایای بهجامانده از شهر کهن جیرفت قرار میگیرد.
به گزارش ایسنا، در حالی که عرصه و حریم محوطۀ شهر دقیانوس هنوز تدقیق نشده است، اما شواهد سطحی نشان میدهد که شهر نوین جیرفت در این عرصه قرار میگیرد. بر اساس تصاویر هوایی مشخص است که گورستان در جنوب شهر نوین و بخشی از سامانه آبرسانی و قناتهای کهن متصل به دقیانوس درست در غرب و میانۀ محل شهر نوین قرار دارند. همچنین تپههای شمال غربی که مملو از قطعات سفال، تکههای آجر و بقایای معماری است در شمال شهر نوین قرار میگیرد.
به گمان باستانشناسان، بیشک راه ارتباطی شهر نوین از کوچه پسکوچههای «کهورویه» نخواهد گذشت، بلکه در آینده محوطۀ ارزشمند «قمادین» برای ایجاد پل و اتوبان ارتباطی بین شهر امروزی جیرفت و شهر نوین تسطیح خواهد شد و از بین خواهد رفت.
قمادین همان شهری است که مارکوپولو آن را کَمادی نامیده و نوشته است که کمادی پیش از این شهری بزرگ و پرشکوه بوده، ولی اکنون (سدۀ ۷ قمری / ۱۳ میلادی) کوچک و کماهمیت شده است، زیرا مغولان چند بار آن را ویران ساختهاند. کمادی در سدۀ ۱۳ قمری / ۱۹ میلادی در شمال جیرفت شناسایی شد. مردم بومی ویرانههای آن را شهر دقیانوس مینامند (گابریل، ۱۲۹؛ سایکس، ۲۶۷). برخی همین شهر دقیانوس را شهر جیرفت کهن دانستهاند (دایرهالمعارف بزرگ اسلامی). از قمادین به عنوان خزانۀ نفایس چین و ختا، هندوستان، حبشه، زنگبار، روم، مصر، ارمنستان، آذربایجان، ماوراءالنهر، خراسان، فارس و عراق یاد شده است.
فعالان میراث فرهنگی میگویند: بخشی از عرصه و حریم این مجموعه باستانی ارزشمند نیز کمتر از دو دهه پیش به صورت قطعات یک هکتاری به گروهی از بازنشستههای کشوری واگذار شده است. این بخش که بیش از ۷۰ هکتار وسعت دارد مشخص نیست طی چه سازوکار و با استناد به کدام قانون و کدام استعلام از میراث فرهنگی واگذار شده است و چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد؟
اکنون این پرسشها از سوی جمعی از باستانشناسان و فعالان میراث فرهنگی مطرح شده است که آیا این طرح، ملاحظات مربوط به «ارزیابی تأثیرات اجتماعی و فرهنگی» (اتاف) را در نظر گرفته است؟ همچنین، شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در جلسه ۲۰ آذر ۱۴۰۲ مصوب کرده بود که برای «الحاق ۲۹۹ هکتار اراضی به محدوده شهر جیرفت در راستای طرح نهضت ملی مسکن» ضرورتاً باید «ملاحظات مربوط به حریم منظر اثر ثبتی در محدوده الحاقی با هماهنگی اداره کل میراث فرهنگی استان در طرح اعمال شود.» آیا وزارت میراث فرهنگی به این موضوع رسیدگی کرده است؟ آیا توسعه جیرفت با نابودی ارزشها و داراییهای تاریخی و فرهنگی آن دنبال خواهد شد یا میراث و ارزشهای فرهنگی برای نسلهای آینده حفظ خواهند شد؟
جیرفت از کهنترین تمدنهای بشری است و حدود پنجهزار سال قدمت دارد و الواح خطی یافتهشده از آن نشاندهنده یکی از نخستین خطهای اختراعشده توسط بشر معرفی شده است. این محوطه باستانی پیش از این، با غارت گستردهای مواجه شده بود؛ اوایل دهه ۸۰ که «هلیلرود» در جنوب استان کرمان، طغیان کرد و گورهای باستانی و اشیاء دفنشده در آن آشکار شد و مردم با بیل و کلنگ راهی این منطقه شدند، آن زمان جیرفت را پنیری سوئیسی توصیف میکردند که حفاران آن را برای یافتن اشیاء تاریخی سوراخ سوراخ کرده بودند.